Λάππας Τάκης (1904-1995)
lappas-takis.jpg

Ιστορικός συγγραφέας και λογοτέχνης. Ο Τάκης Λάππας γεννήθηκε στη Λιβαδειά στις 27-11-1904. Γιός του Ηρακλή και της Αθηνάς το γένος Τζίμα (καταγωγή απ' το Δίστομο). Πέθανε στην Αθήνα το 1995.

Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στράφηκε από νωρίς στη λογοτεχνία και την ιστορική μελέτη ενώ παράλληλα εργαζόταν σε δημόσια υπηρεσία.

Στο χώρο της λογοτεχνίας πρωτοεμφανίστηκε το 1931, με δημοσιεύσεις ταξιδιωτικών κειμένων στο περιοδικό "Εκδρομικά" και την εφημερίδα "Βραδυνή", και την έκδοση του πρώτου του βιβλίου «Στα ψηλώματα του Παρνασσού» το 1937.

Περισσότερο τον τράβηξε η ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ρούμελης, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, της Ελληνικής Επανάστασης και κατά τους μετέπειτα χρόνους.

Ο Λάππας χειριζόταν με ευχέρεια και ζωντάνια τη δημοτική γλώσσα που έχει προσδώσει στο έργο του ένα προσωπικό λογοτεχνικό ύφος.

Κυκλοφόρησε 85 βιβλία. Τα 50 με ιστορικά θέματα, βιογραφίες, λαογραφικά κλπ. Τα 35 για παιδιά και εφήβους με βιογραφίες ηρώων κι αγωνιστών του Εικοσιένα, εικονογραφημένα από διαφόρους εκλεκτούς καλλιτέχνες. Σε ημερήσιες εφημερίδες και γνωστά περιοδικά έγραψε πιο πολλά από 600 άρθρα με θέματα: Ιστορικές μελέτες και δοκίμια, άρθρα, αφηγήματα ιστορικά, λαογραφικά, διηγήματα, λογοτεχνικές διατριβές και διάφορες ανακοινώσεις, θεατρικές εικόνες, ταξιδιωτικές εντυπώσεις κλπ. Μερικά απ' αυτά κυκλοφόρησαν σε ανάτυπα. Σπάνια έγραφε με το ψευδώνυμο, στην αρχή «Τάκης Λειβαδίτης» και ύστερα ΤΑΛΑΟΣ απ' τ' αρχικά του ονόματος του.

Έδωσε ομιλίες με ιστορικό περιεχόμενο στην Αθήνα, Λιβαδειά, Λαμία, Δίστομο, Αράχωβα κι άλλες πόλεις. Συνεργάστηκε πολλά χρόνια με την ελληνική τηλεόραση και μεταδόθηκαν πάνω από 50 ραδιοφωνικές ιστορικές λαογραφικές σκηνές, και πλήθος από ραδιοφωνικές ομιλίες.

Για τα έργα του γράψανε κατά καιρούς κριτικές οι Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, Κ. Δημαράς, Π. Χάρης, Σίσυφος (Μαν. Κανελής) Γ. Χατζίνης, Γ.Μ. Μυλωνογιάννης, Μ. Κλάρας, Δ. Μπόγρης, Μ. Ροδάς, Χρ. Αγγελομάτης, Κλ. Παράσχος, Φ. Μιχαλόπουλος κι άλλοι.

Ήταν ιδρυτικό μέλος του «Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών» (1942), της Εταιρίας Στερεοελλαδικών Μελετών (1964) και του «Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών «(1967). Μέλος της «Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών» (1949) κι ύστερα (1962) της «Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών». Αντιπρόεδρος της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος» (1932), του «Συνδέσμου Ιστορικών Συγγραφέων», του «Κύκλου Παιδικού Βιβλίου», της «Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης», του «Συλλόγου Λεβαδέων ο Λάμπρος Κατσώνης» (1922), του «Συλλόγου Ιστορικών Μελετών του Αγώνος στη Στερεά Ελλάδα» (1974), και επίτιμο μέλος του «Εκπολιτιστικού Συλλόγου Λεβαδείας» (1979).

Κατά καιρούς τιμήθηκε με τα πιο κάτω μετάλλια: - Της Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου (1960) - Της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος: α) Των 150 χρόνων της Επαναστάσεως (1971) β) των 150 χρόνων της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου (1977), γ) Των 100 χρόνων απ' την ίδρυση της Εταιρείας (1982), δ) Των 40 χρόνων της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (1978), ε) Της Βοιωτίας (Α. Τσούρα) (1979), ζ) Του Μορφωτικού και Εκπολιτιστικού Συλλόγου Λεβαδείας: 1) Του Πλουτάρχου, Λεβάδεια (1979) και 2) της Έρκυνας (1981).

Το (1990) βραβεύτηκε από τον «Κύκλο του Παιδικού Βιβλίου» με το πρώτο βραβείο της «Πηνελόπης Δέλτα» για τα 35 παιδικά βιβλία του.

Αρχείο του λογοτέχνη υπάρχει στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.)

Έχει πάρει πολλές διακρίσεις, όπως:

  • το πρώτο βραβείο του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών (1944, για το έργο του "Οι Ρουμελιώτες στην Επανάσταση")
  • το βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών (1946, για το βιβλίο του "Θανάσης Διάκος"),
  • το Χρυσούν Μετάλλιον Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου (1960, για το βιβλίο του «Ρουμελιώτικος Τύπος»),
  • το βραβείο της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς (1967, για το μυθιστόρημα "Δοξασμένη Έξοδος"),
  • το «Βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη» το 1981 από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο των τριάντα πέντε βιβλία βιογραφιών του για εφήβους.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Μελέτες

  • Αθανασίου Λιδωρίκη Απομνημονεύματα. 1956.
  • Άγνωστα Χαρτιά για την Θεσσαλική Επανάσταση του 1854-1966.
  • Αναγνώστης-Νικόλας Γιαγτζής/Γιωργάκης Παπαηλιόπουλος. 1973.
  • Ανδρέας Μιαούλης. 1966.
  • Αθηναικοί Τύποι. 1976.
  • Αθηναικά Κορφολογήματα. 1980.
  • Βασίλης Μπούσγος. 1961.
  • Βιβλιογραφικό σχεδίασμα 1835-1955. 1956.
  • Βοιωτία Αρχαιολογικό Σχεδίασμα. 1982.
  • Δύο Γενναίες Γυναίκες. 1970.
  • Ελληνικά Ιστορικά Ανέκδοτα. 1959.
  • Έρευνες για το Μαντείο Τροφωνίου. 1961.
  • Ευρωπαίοι Ταξιδιώτες στη Λιβαδειά 1830-1862. 1966
  • Η Σφαγή του Διστόμου. 1945.
  • Η χώρα της Λειβαδιάς. 1954.
  • Η Αράχωβα του Παρνασσού. 1961.
  • Η Κλεφτουριά της Ρούμελης και τα Τραγούδια της. 1978.
  • Η Κωπαίδα. 1985.
  • Η Φιλική Εταιρεία. 1966.
  • Θανάσης Διάκος. 1949.
  • Ιστορικές ρίμες για τη Ρούμελη. 1961.
  • Ιστορία της Αθήνας. 1971.
  • Καποδίστριας. 1972.
  • Κλεφτουριά. 1977.
  • Κοντά στον Καμπούρογλου. 1975.
  • Κώστας Τριανταφυλλίδης. 1980.
  • Λάμπρος Κατσώνης. 1978.
  • Λάμπρος Κατσώνης (Ομιλία Λειβαδιά). 1984.
  • Λεύκωμα Αγωνιστών. 1971.
  • Λιβαδειά και Λειβαδίτες στο Εικοσιένα. 1971.
  • Λουκάς Μπέλλος. 1981.
  • Μπαρουτοκαπνισμένα Ράσα. 1980.
  • Ο Ήρωας της Αλαμάνας. 1961.
  • Ο Λέων της Χαιρωνείας. 1939.
  • Ο Ρουμελιώτικος Τύπος 1821-1887. 1959.
  • Οι Δάσκαλοι του Γένους. 1979.
  • Παλιές Αρχόντισσες. 1978.
  • Παπαφλέσσας. 1971.
  • Πνευματική Ρούμελη. 1956.
  • Πηνελόπη Λιδωρίκη-Παπαηλιοπούλου. 1972.
  • Ρήγας Βενεστινλής. 1973.
  • Ρουμελιώτες στην Επανάσταση (Σαλώνων Ησαϊας, Γιαν. Λογοθέτης, Βασίλης Μπούσγος). 1944.
  • Ρουμελιώτες στην Επανάσταση (Δημ. Αινιάνας, Γερο-Πανουριάς). 1956.
  • Ρουμελιώτες στην Επανάσταση Γ΄. 1960.
  • Τα στερνά του ρουμελιώτη σταυραητού. 1939.
  • Τα τελευταία χρόνια του Καμπούρογλου. 1952.
  • Τα 100 Χρόνια της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος και του Μουσείου της 1882-1982.
  • Το Δίστομο στην Επανάσταση 1827. 1986.
  • Φιλέλληνες στο Εικοσιένα. 1960.
  • Χειρόγραφη Ιστορία της Οικογένειας Τράκκα. 1980.

Πεζογραφία

  • Αθάνατο Εικοσιένα. 1958.
  • Βοιωτικά μοναστήρια. 1950.
  • Γυναίκες στο Εικοσιένα. 1961.
  • Γύρω στο Εικοσιένα. 1971.
  • Δοξασμένη Έξοδος. 1968.
  • Η κατάρα της μάνας. 1962.
  • Ήρωες και ηρωίδες. 1967.
  • Ήρωες του '21 στα Παιδικά τους Χρόνια. 1973.
  • Καραϊσκάκης. 1963.
  • Καραβοκύρηδες στο Εικοσιένα. 1974.
  • Κανάρης. 1965.
  • Κολοκοτρώνης. 1968.
  • Μικροί ήρωες του Εικοσιένα. 1957.
  • Μιαούλης. 1967.
  • Ματοβαμμένες δάφνες της Ρούμελης. Αγώνες και θυσίες 1941-1944. 1982.
  • Νικηταράς. 1970.
  • Ξεχασμένοι ήρωες. 1963.
  • Ξεδιαλέγματα. 1985.
  • Ο αητός του Σουλίου (Μάρκος Μπότσαρης). 1959.
  • Ο θαλασσομάχος του Αιγαίου (Λάμπρος Κατσώνης). 1961.
  • Ο Κατσαντώνης. 1962.
  • Ο Κατάστικτος Άνθρωπος. 1979.
  • Ο Μακρυγιάννης. 1974.
  • Οι δύο Πρίγκηπες (Α. και Δ. Υψηλάντης). 1964.
  • Οι Μπουρλοτιέρηδες του Εικοσιένα. 1976
  • Οδυσσεύς Αντρούτσος. 1961.
  • Παιδιά του Εικοσιένα. 1950.
  • Πατροκοσμάς. 1969.
  • Στα ψηλώματα του Παρνασσού. 1937.
  • Φιλική Εταιρεία. 1966.

Θεατρικά

  • Η Επανάσταση του ’21 στην Αθήνα - Ο Διάκος στην Αλαμάνα. 1954.
  • Η Μεγάλη Κυρά. 1962.
  • Θεατρικές εικόνες απ’ το Εικοσιένα. 1958.
  • Καραγκιόζης. Το Θέατρο Σκιών. 1993.
  • Ο Κομπογιαννίτης. 1961.
  • Το χάνι της Γραβιάς – Ο θάνατος του Καραϊσκάκη. 1952.

Πηγές

  • Σταμέλος Δημήτρης, «Λάππας Τάκης»
  • Κριτική για τη Σφαγή του Διστόμου, Νέα Εστία 37, ετ.ΙΘ΄, 1η/6/1945, αρ.431, σ.416.
  • «Λάππας Τάκης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. Εκδοτική Αθηνών, 1986.
  • Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
  • Χατζίνης Γιάννης, «Τάκη Λάππα: Στα ψηλώματα του Παρνασσού», Πνευματική Ζωή 13, 10/1937, σ.206-207.
  • Γεωργίου Π. Κωσταγιάννη: Σύγχρονες Πνευματικές Μορφές - Ο ιστορικός Συγγραφέας Τάκης Λάππας (Μορφωτικός Σύλλογος Λεβαδείας, 3/91)
Unless otherwise stated, the content of this page is licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License